Onder Aaffiens motto: “Denken met je lijf, verruimt je geest”
Gastblog: Wilhelmina Zoutewelle

De aanleiding voor mij om aan deze workshop mee te doen, was een kunstopdracht. Een opa en oma hadden 455 gevouwen papieren bootjes van hun kleinzoon aan mij toevertrouwd. Ik voelde onmiddellijk iets gloeien in mijn buik, toen ik de bootjes in een grote plastic zak in ontvangst nam. “Of ik er misschien iets van kon maken”… Het werd mijn thema van de workshop: “de Bootjes van Sep”.

Ik heb mijn eigen unieke bijdrage aan de wereld. Er is iets wat alleen uit mij naar buiten kan komen en uit niemand anders. Mijn unieke toevoeging (niet in de zin van ‘geweldig’, maar in de zin van ‘unica’) en complexiteit. Mijn onderbewuste weet veel meer dan mijn denken.
Lijfdenken gaat over het vage; aandacht hebben voor dát in mij wat zich voelbaar wil maken… en uiteindelijk misschien wel kenbaar.

In de beginoefening, waarbij we verbinding zoeken met ons eigen unicum, (dat wat mij uniek maakt), komt bij mij een beeld op van een klein meisje wat heel intens met iets bezig is, duidelijk in haar eigen wereldje. Ik ben benieuwd en vraag of ik mee mag kijken, vanuit haar naar de wereld om haar heen en een beetje van haar verwondering mag voelen en van haar totaal opgaan in wat ze doet. Mijn gedachten gaan naar Sep en de bootjes en de aandacht waarmee hij ze gevouwen heeft. Er was een drang van waaruit hij wilde vouwen. Hoe zou het zijn om deze houding naar mijzelf toe te hebben? Als ik ook mijzelf de ruimte zou geven om zó op te gaan in wat ik het fijnste vind om te doen…

Ik geef tijd en aandacht aan dát wat er voor schuift, iets kritisch. Ik maak er ruimte voor, zonder er over te praten. Spiegelen is voldoende, geeft erkenning. Laat de stilte bestaan, laat het stil zijn. Het is een bemoediging om iets uit te spreken. Geen snelle antwoorden… er is altijd meer.

We think more than we can say
We feel more than we can think
We live more than we can feel
(We experience more than we can live)
And there is much more, still…

De aandacht waarmee Sep zijn bootjes zo precies heeft gevouwen, lijkt uit te nodigen om aandacht te hebben voor mijn eigen ideeën. Elk bootje lijkt te zeggen: “ik wil ergens naar toe, breng mij ergens naar toe… naar dáár waar ik wil zijn”. Mijn ideeën, die ik zo aandachtig aan het vouwen ben, brengen mij ergens heen… varende ideeën.

Dat álles rondom De Bootjes van Sep. Ik neem het mee naar binnen. Met aandacht ga ik naar mijn binnengebied en wacht…  iets  van openheid wordt voelbaar, en er is een welkom en er is benieuwdheid naar wat wil komen. Én aandacht voor dat wat dit niet kan of wil, er misschien niet aan toe is.

Ik heb verbinding gemaakt met mijn thema. Voel de wereld er binnenin en geef dat mijn volledige aandacht. Ik ben bereid van hieruit te denken en te voelen. Ik vraag de Bootjes of ze ergens naar toe willen. Of zijn ze op hun plek, waar ze zijn? Hoe vinden ze het dat ze gemaakt zijn? Ik mag álles vragen. Ik voel me veilig in deze binnenwereld. Het is mijn wereld, waar ík de baas ben, waar ik zorg draag en initieer. En ik bepaal zélf wanneer ik besluit dat het mijn wereld niet meer hoeft te zijn. In wat ik ervaar, blijken dit belangrijke woorden:

zuiver… verbonden… onbevangen… liefdevol… weg willen van de plek… ergens naar toe gaan… mijn eigen reismiddel… bestemming… wind… vrij… zacht… ingetogen speels… lichtheid… iets toevoegen… niet verstorend… wereldje

Wat raakt mij in de woorden? Ik onderstreep de belangrijkste en formuleer een nieuwe zin met deze woorden. Niet persé logisch of grammaticaal juist, maar wél wat er van binnenuit gezegd wil worden.

Mijn woorden: de Bootjes van Sep… ingetogen speels… reismiddel… eigen wereldje… dierbaars… ergens.

Ik hussel de woorden door elkaar en plak ze achter elkaar, in allerlei mogelijke combinaties:

  • de bootjes van Sep, ingetogen speels, reismiddel, eigen wereldje, dierbaar ergens
  • ergens, de bootjes van Sep, eigen wereldje, reismiddel, ingetogen speels, dierbaars
  • ergens, dierbaars, reismiddel, eigen wereldje, de bootjes van Sep, ingetogen speels
  • ergens, eigen wereldje, de bootjes van Sep, ingetogen speels, dierbaar

Ik breng in herinnering waar of waarin ik iets van of uit deze zinnen hebt ervaren in mijn eigen leven. Komt er iets op? Is er iets voelbaar? Een “vleugje” ergens van? Wil er misschien iets verteld worden? Mijn maatje schrijft op en leest het voor. Ik kies de belangrijkste woorden en maak uit de bestaande zin een nieuwe.

De bootjes van Sep lijken een ingetogen reismiddel te zijn. Een reismiddel van ingetogen speelsheid die mij doen herinneren aan iets dierbaars, ergens… misschien brengen de bootjes, of een paar daarvan mij daar wel naar toe, naar dat dierbare ergens. Er is een dierbaar ergens in mij waar ik graag naar toe zou willen reizen, met de bootjes van Sep en ik voel dat het dierbare ergens ergens aanwezig is. Bootjes van ingetogen speelsheid. Ingetogen speelsheid brengt mij naar een dierbaar ergens.

Ik luister naar de woorden; er is veel wat ik er al van weet en ik ben ook benieuwd naar mijn eigen betekenis er van. Naar iets in mij dat al weet heeft van mijn thema/onderwerp. Ik zoek de woordenboekenbetekenis (DvD) op van:

*ingetogen= in zichzelf verzonken
*speelsheid= geneigd tot spel/de blijken dragend van als iets luchtigs, onzwaarwichtigs vervaardigd te zijn
*dierbaar= waaraan men grote waarde hecht
*ergens= op enige plaats, waar dan ook…op zekere, niet nader genoemde plaats.

En er ontstaat:
De Bootjes van Sep, een reismiddel van in zichzelf verzonken onzwaarwichtigheid, brengen mij naar een zekere niet nader genoemde plaats, waaraan ik grote waarde hecht.

Het nieuwe zit vaak in het onlogische.
Is er ergens iets on-logisch? Iets paradoxaals? Misschien kan ik dit verwerken in een nieuwe zin? Misschien ontvouwt er zich dan wel een nieuwe betekenis.

Is er iets in mij dat geraakt wordt door de Bootjes van Sep?
Een herinnering?…aan iets dat ooit gebeurd is?

..vervliegen van aandacht.. wegdromen in de klas..
..staren over de zee en ergens anders willen zijn..
..als kind loop ik langs de vloedlijn en wordt teruggeroepen..
..spelen..
..ongehoorzaam mogen zijn..
..niet willen stoppen met spelen..
..op het pleintje naar binnen worden geroepen..
..niet willen dat iets fijns ophoudt..
..dat ik weer wordt opgehaald bij m’n vriendinnetje..
..niet uit mijn wereldje gehaald willen worden maar toch moeten..
..licht willen zijn..

..ík vouw de bootjes..
..ik ben los van de lesstof..
..ik hoef niet op te letten..

een verlangen wordt voelbaar:

* ik ben licht
* ik blijf in mijn wereldje
* iets fijns blijft door gaan
* ik let niet op
* ik ben ongehoorzaam
* ik speel
* ik staar over de zee en
droom weg in de klas.

En dan weer terug … Dat álles rondom de Bootjes van Sep: hoe voelt dat nú in mijn binnenste?

Ik nodig ze daar uit om alles wat in mij opkomt in mijn bewustzijn neer te leggen; een herinnering, iets uit mijn leven, een moment, een ervaring, die op de een of andere manier met mijn onderwerp te maken hebben. Misschien brengen één, of een paar bootjes mij wel naar een dierbaar ergens… ergens in mij, waar ik graag naar toe zou willen reizen. En ik wil verbinding houden met mijzelf…met dat-vanbinnen-moment waarop ik iets ooit ervaren heb.

En er kómt een herinnering….

…toen ik klein was gingen we vaak wandelen aan het strand met onze familie. Ik wilde er eigenlijk niet bij horen. Ik dwaalde af langs de vloedlijn. Ik zonderde me af maar voelde me wel verbonden.. én had een verlangen om één te zijn met mijn eigen gevoel en mijn eigen mijmeringen en gedachten. Ik wilde er niet uitgehaald worden; als het gebeurde was dat pijnlijk. Door verschillende stemmen werd ik teruggeroepen.. mocht niet zo ver van ze vandaan zijn; ik mocht niet dáár zijn waar ik graag wilde zijn. “Hier komen!…”, klonk het.. en ik ging. Ik was gehoorzaam én ik wilde níet!

Welke woorden zijn voor mij belangrijk?

*klein
*er niet bij horen
*afdwalen
*vloedlijn
*zonderde af
*verbonden
*verbonden
*mijmeringen
*uitgehaald
*pijnlijk
*terugroepen
*graag
*ik wil niet

Ik plak ze aan elkaar:

..kleinernietbijhorenafdwalenvloedlijnzonderenverbondenmijmeringenuitgehaaldpijnlijkterugroepengraagikwilniet…

en maak er nieuwe zinnen van:

  • Uitgehaalde mijmeringen horen er niet bij
  • Kleinen die afdwalen van de vloedlijn horen er niet bij.
  • Uitgehaalde verbonden mijmeringen willen niet graag pijnlijk teruggeroepen worden.
  • Kleinen die afdwalen van de vloedlijn, zijn uitgehaalde verborgen mijmeringen

en ga ze combineren met de zinnen over de Bootjes van Sep:

  • ze willen niet graag pijnlijk teruggeroepen worden, anders brengen ze je naar een dierbaar ergens..
  • de bootjes van Sep, reismiddel van ingetogen speelsheid, willen niet graag pijnlijk teruggeroepen worden..
  • de bootjes van Sep, reismiddel van ingetogen speelsheid, nemen kleinen die afdwalen van de vloedlijn mee..
  • uitgehaalde verborgen mijmeringen brengen je naar een dierbaar ergens..

En ik ontdek een nieuw werkwoord: “Zonderen” :..het zijn zonder iets..; het zijn in een heerlijke leegte.. De Zonderende Mens
“Zonderen” lijkt van betekenis te zijn binnen mijn thema ‘de Bootjes van Sep’; ze varen niet; ze zonderen…

De workshop is voor mij een verhaal over aandacht geworden.
aandacht voor een maker,
voor dat wat gemaakt wil worden
en…voor dáár waar het gemaakt wordt

het is een reisverhaal geworden..
een verslag van de avonturen van de Bootjes van Sep
in boekvorm … 2 sculpturen …
én een ontwerp voor een monumentale installatie in de Waddenzee…

www.wilhelminazoutewelle.nl